Trong nỗ lực bảo vệ đa dạng sinh học và duy trì cân bằng sinh thái biển, tỉnh Cà Mau đã chọn Hòn Khoai, Hòn Chuối và Hòn Đá Bạc để thành lập khu bảo tồn biển. Việc này không chỉ giúp bảo vệ nguồn lợi hải sản và quần thể sinh vật biển, mà còn đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế-xã hội bền vững của địa phương và quốc gia.
Khu bảo tồn biển được phân loại theo các quy định tại khoản 1 Điều 15 Luật Thủy sản 2017, bao gồm: Vườn quốc gia, Khu dự trữ thiên nhiên, Khu bảo tồn loài – sinh cảnh và Khu bảo vệ cảnh quan.
Các tiêu chí xác định các loại hình khu bảo tồn biển, theo khoản 2, 3 và 4 Điều 15 Luật Thủy sản 2017, bao gồm:
Đối với khu dự trữ thiên nhiên và khu bảo vệ cảnh quan, tiêu chí xác lập thực hiện theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học.
Đối với vườn quốc gia, gồm các tiêu chí:
+ Có hệ sinh thái biển quan trọng, đặc thù hoặc mang tính đại diện cho vùng sinh thái;
+ Là môi trường sống tự nhiên của ít nhất một loài thủy sản thuộc diện bảo vệ nghiêm ngặt;
+ Có giá trị đặc biệt về khoa học và giáo dục;
+ Cung cấp cảnh quan môi trường và giá trị du lịch sinh thái độc đáo.
Đối với khu bảo tồn loài – sinh cảnh, gồm các tiêu chí:
+ Cấp quốc gia: Môi trường sống tự nhiên của ít nhất một loài thủy sản nguy cấp, quý hiếm;
+ Cấp tỉnh: Môi trường sống tự nhiên của loài thủy sản đặc hữu hoặc có giá trị khoa học, kinh tế đặc biệt.
Cải thiện sức chịu đựng của hệ sinh thái trước biến đổi khí hậu
Khu bảo tồn biển của tỉnh Cà Mau có diện tích 27.000 ha, gồm 18.000 ha phân khu chức năng; trong đó 3.000 ha là phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, 11.230 ha là phân khu phục hồi sinh thái, 3.970 ha là phân khu dịch vụ – hành chính và 9.000 ha vùng đệm. Đối tượng bảo tồn tập trung vào các hệ sinh thái san hô, bãi giống và các loài thủy sinh vật quý hiếm.
Mục tiêu bao gồm bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên, đặc thù và quan trọng, bảo tồn đa dạng sinh học và cảnh quan của cụm đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối và Hòn Đá Bạc. Thúc đẩy nghiên cứu khoa học, giáo dục và du lịch sinh thái. Phục hồi hệ sinh thái rạn san hô và bảo vệ quần thể sinh vật đặc hữu. Giảm thiểu tác động làm suy giảm chất lượng môi trường và đa dạng sinh học, đồng thời tăng cường khả năng chống chịu của hệ sinh thái trước biến đổi khí hậu.
