Xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Hoa Kỳ không mấy sáng những tháng đầu năm 2023. Nhưng gần đây liên tiếp nhận được tin vui từ thị trường này, mở cơ hội cho cuối năm.
Hoa Kỳ vẫn là thị trường chính
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tính từ đầu năm đến ngày 15/8/2023, kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Hoa Kỳ chỉ đạt 169 triệu USD, giảm 59% so với cùng kỳ năm ngoái.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến tự hào nói: “Ngành hàng cá tra Việt Nam sau 25 năm đã thành một ngành hàng kinh tế kỹ thuật rất quan trọng”. Ảnh: Hồng Thắm.
Hoa Kỳ là thị trường không mấy lạc quan của cá tra Việt Nam trong những tháng đầu năm nay do lạm phát, kinh tế suy giảm, đặc biệt là tồn kho cao do thị trường này nhập khẩu nhiều vào nửa đầu năm 2022. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến tốc độ nhập khẩu cá tra của cường quốc này chậm lại trong những tháng đầu năm nay.
Cũng theo VASEP, giá xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ dao động ở mức 2,97 – 3,45 USD/kg trong 6 tháng đầu năm 2023. Việt Nam xuất khẩu chủ yếu sản phẩm cá tra fillet đông lạnh; cá tra cắt miếng/cắt khúc đông lạnh; cá tra tẩm bột đông lạnh; khô cá tra phồng, da cá tra chiên sang thị trường này.
Ba doanh nghiệp dẫn đầu về xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ của nước ta gồm: Vĩnh Hoàn, Thủy sản Biển Đông, Vạn Đức Tiền Giang, lần lượt chiếm tỷ trọng giá trị là 51%, 18% và 11%.
Mặc dù kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ những tháng đầu năm 2023 sụt giảm mạnh nhưng trong suốt nhiều năm qua, Hoa Kỳ vẫn là một trong những thị trường hàng đầu của cá tra Việt Nam.
VASEP thông tin, kể từ 2019, Hoa Kỳ duy trì là thị trường nhập khẩu cá tra đứng thứ 2 của Việt Nam, sau Trung Quốc và Hồng Kông, chiếm tỷ trọng khoảng 22%. Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam sang cường quốc này đạt 537 triệu USD, tăng 41% so với năm 2013.
Những tín hiệu sáng
VASEP cho biết, ngày 7/9, Văn phòng Đăng ký liên bang Hoa Kỳ (Federal Register) công bố kết quả sơ bộ đợt xem xét hành chính lần thứ 19 (POR19) đối với cá tra fillet đông lạnh của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ trong giai đoạn từ ngày 1/8/2021 – 31/7/2022.
Theo đó, hai doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam là Vĩnh Hoàn Corp và Công ty CP Xuất Nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ (Caseamex) là bị đơn bắt buộc. Vĩnh Hoàn Corp có thuế là 0, Caseamex là 0,14 USD/kg. Các doanh nghiệp khác cũng hưởng thuế 0,14 USD/kg là I.D.I CORP, Công ty Cổ phần Thủy sản Cafatex, Công ty Cổ phần Thủy sản Lộc Kim Chi và Công ty Cổ phần Hùng Vương. Mức thuế sơ bộ POR19 giảm so với kết quả cuối cùng của POR18 trước đó.
Số liệu: VASEP/ Biểu đồ: Hồng Thắm.
Trước đó, trong tháng 8/2023, Đoàn Thanh tra của Cơ quan Kiểm dịch và An toàn Thực phẩm Hoa Kỳ (FSIS), Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) đã sang Việt Nam xem xét, đánh giá tính tương đương của hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm đối với cá tra.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói: “Về cá tra, chúng ta đã biết rồi, có cả một quá trình đấu tranh với Hoa Kỳ về thuế chống bán phá giá. Đi đầu là doanh nghiệp Vĩnh Hoàn, họ đã trụ vững và đã thắng”.
“Đợt kiểm tra của FSIS vừa qua, Bộ NN-PTNT đã chủ động chỉ đạo các đơn vị tập trung kiểm tra vào những vùng nuôi. Chúng ta đã có những bước chuẩn bị rất kỹ lưỡng, cho nên kết quả kiểm tra được phía Hoa Kỳ đánh giá rất cao, chỉ tồn tại một số lỗi nhỏ ở một số doanh nghiệp và một số vùng nuôi, còn về mặt quản lý Nhà nước cơ bản đã hoàn thiện hơn những đợt thanh tra trước. Đây là kết quả rất là tốt đối với ngành hàng cá tra nói riêng cũng như thủy sản Việt Nam nói chung”, Thứ trưởng chia sẻ thêm.
Hoa Kỳ vẫn là một trong những thị trường hàng đầu của cá tra Việt Nam suốt nhiều năm qua. Ảnh: Hoàng Vũ.
Nhiều dự báo cho thấy, nhu cầu tiêu thụ thủy sản nói chung và cá tra nói riêng của thị trường Hoa Kỳ sẽ tăng lên trong dịp cuối năm khi vào mùa lễ hội. Đồng thời với những kết quả khả quan trong POR19 và đợt thanh tra mới đây của FSIS sẽ tạo tâm lý tích cực cho các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Hoa Kỳ trong những tháng cuối năm.
Hơn nữa, sau 28 năm Việt Nam và Hoa Kỳ thiết lập quan hệ ngoại giao (1995 – 2023) và 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện (2013-2023), chiều 10/9, trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Việt Nam, lãnh đạo hai nước đã nhất trí nâng cấp quan hệ Việt – Mỹ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững. Kỳ vọng với bước tiến mới trong quan hệ ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ sẽ mở ra cơ hội để xuất khẩu thủy sản Việt Nam nói chung, cá tra nói riêng tiếp tục “chinh phục” và ngày càng khẳng định vị thế tại thị trường này hơn nữa.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến tự hào nói: “Ngành hàng cá tra Việt Nam sau 25 năm có thể nói đã thành một ngành hàng kinh tế kỹ thuật rất quan trọng với sản lượng đạt 1,6 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 2,46 tỉ USD năm 2022. Đó là một niềm tự hào. Cá tra Việt Nam đã được Hoa Kỳ công nhận tương đương từ trình độ sản xuất giống, cho đến nuôi, thu hoạch, sơ chế và chế biến xuất khẩu. Hiện nay, sản lượng cá tra Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ trên 50%”.
