Cá điêu hồng (Red Tilapia) và ếch Thái Lan (Rana Rugulosa) là 2 đối tượng đang được nuôi nhiều ở ĐBSCL, ở mô hình nuôi này chúng ta sẽ chú trọng vào ếch là đối tượng nuôi chính, còn cá điều hồng sẽ tận dụng mặt nước và sử dụng chất thải của ếch làm thức ăn.
Trong kỹ thuật nuôi ghép ếch và cá điêu hồng này, Thủy sản Việt Nam giới thiệu mô hình nuôi với đại diện nuôi ếch là giống ếch Thái Lan.
Chuẩn bị
Chuẩn bị vèo nuôi ếch
Trong kỹ thuật nuôi ghép ếch và cá điêu hồng, vèo nuôi ếch thường được làm bằng lưới polymer mắt lưới 0,5 – 1 cm, kích thước vèo dao động từ 6 – 48 m2 (2×3 m, 2×4 m, 2×5 m, 2×10 m, 4×12 m…). Nói chung chiều rộng vèo đảm bảo khi chăm sóc, người nuôi có có thể vươn tay tới các vị trí trong vèo, chiều cao vèo dao động 1,2 – 1,5 m.
Chuẩn bị giá thể cho ếch
Do ếch hô hấp qua da, nên ở dưới môi trường nước hàm lượng ôxy không đủ, ếch cần giá thể để ngồi trên. Giá thể có thể dùng là gỗ, tre, xốp, ồng nhựa PVC đan lưới, hiện nay chủ yếu sử dụng ống nhựa PVC làm thành khung và đan lưới trên.
Chuẩn bị ao nuôi ghép ếch và cá điêu hồng
Chuẩn bị ao nuôi
Ao nuôi thường được thiết kế hình chữ nhật, diện tích từ 2.000 – 10.000 m2 tùy vào quy mô của trại, chiều sâu ao khoảng 1,5 – 2 m, có thể thiết kế ao hình vuông hoặc chữ nhật. Ao nên được chọn gần sông, có khả năng thay nước nhiều.
Cải tạo ao
Ao được dọn dẹp sạch sẽ, lấp hết các hang ếch, cua…, bón vôi 10 kg cho 100 m2 ao, cấp nước vào ao qua lưới lọc mịn, mực nước đạt 1,5 m thì bắt đầu gây màu nước.
Gây màu nước
Dùng thức ăn Panamo 40 độ đạm loại bột tạt trực tiếp xuống ao với liều lượng khoảng 10 kg cho 4.000 – 6.000 m2 ao. Sau 3 ngày kiểm tra thấy nước có màu xanh lá cây, các yếu tố môi trường, pH = 6,6 – 8,5 thì người nuôi có thể bắt đầu thả giống.
Chọn và thả giống
Thả giống cá điêu hồng
Chọn trại giống cá điêu hồng bột uy tín, cá bột chất lượng, không xây xát, không di tật, dị hình, thả giống vào sáng sớm 5 – 6 h hoặc 6 – 7 h chiều.
Do mô hình này ếch là đối tượng nuôi chính, cá điêu hồng giống thả nhằm mục đích ăn thức ăn dư thừa của ếch và da ếch nên người nuôi cần thả thưa, mật độ trung bình khoảng 100 con/m2 ao.
Thả giống ếch
Sau khi thả giống cá điêu hồng khoảng 7 – 10 ngày, mục đích là để cá lớn không chui vào trong vèo ếch. Tiến hành cắm vèo ếch theo hàng dọc, cách bờ ao ít nhất 2 m, mỗi hàng cách nhau 0,5 – 1 m, để giá thể vào trong vèo.
Chọn giống ếch nơi trại có uy tín, ếch đồng đều, không xây xát, thả ếch vào chiều tối hoặc sáng sớm. Ếch giống cỡ bình quân 8 g/con, thả mật độ 200 – 210 con/m2 vèo.
Chăm sóc quản lý
Cho cá ăn
Lúc cá mới thả 7 – 10 ngày cho cá ăn thức ăn Panamo P40 bột và P40 mảnh, lượng thức ăn 10% trong lượng thân, cho ăn ngày 2 lần vào buổi sáng và chiều.
Sau 10 ngày khi đó chúng ta đã thả ếch giống vào, cá có thể ăn chất thải của ếch, da ếch…; nên tùy vào lượng vèo ếch trên 1 ao mà có thể không cho cá ăn hoặc cho cá ăn dặm thêm (nếu vèo ếch bố trí hết mặt ao thì có thể không cho cá ăn vì lượng ếch nhiều chất thải và da ếch đủ cho cá ăn).
Cho ếch ăn
Hiện tại có rất nhiều loại thức ăn công nghiệp chuyên dùng cho ếch, người nuôi có thể dùng thức ăn Panamo 30 đạm chuyên dùng cho ăn, lúc mới nhập giống về cho ăn viên 1 mm, sau đó khi ếch lớn tăng cỡ lên dần (từ 1 mm, 1,5 mm, 2 mm, 3 mm, 5 mm, 7 mm, 9 mm, 12 mm).
Chú ý, khi chuyển viên thức ăn từ nhỏ sang cỡ lớn chúng ta cần giảm dần viên thức ăn nhỏ và tăng dần viên thức ăn lớn để ếch nhỏ vẫn có thể ăn. Lượng thức ăn khoảng 3 – 5% trọng lượng thân một ngày, tùy thuộc và thời tiết và tình trạng sức khỏe của ếch.
Cho ếch ăn ngày 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi chiều. Mỗi tuần có thể trộn thêm Vitamin C và men tiêu hóa vào thức ăn khoảng 3 ngày liên tục.
Thu hoạch
Kỹ thuật nuôi ghép ếch và cá điêu hồng có tỷ lệ sống của ếch đạt 60%
Với kỹ thuật nuôi ghép ếch và cá điêu hồng này, sau thời gian nuôi khoảng 45 – 60 ngày ếch đạt trọng lượng bình quân khoảng 3 – 5 con/kg, chúng ta có thể thu hoạch, giá bán ếch thương phẩm hiện tại khoảng 36.000 đồng/kg.
Đối với quy trình nuôi ếch này tỷ lệ sống có thể đạt 60%, hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) khoảng 1.1 – 1.3 kg thức ăn cho ra 1 kg ếch.
Đối với cá, sau khi thu ếch xong chúng ta tiến hành thu hoạch cá, cá sau 45 – 60 ngày có thể đạt trọng lượng bình quân khoảng 30 – 40 con/kg. Cá giống được bán cho cá bè nuôi cá điêu hồng thịt trong khu vực.
Với mật độ thả giống như trên tỷ lệ sống có thể đạt 18 – 25% và thu được 400 – 450 kg cá giống/1.000 m2 ao. Cá điêu hồng giống hiện nay giá khoảng 28.000 đồng/kg.
Lưu ý, hiện nay giá cả các mặt hàng thủy sản chưa ổn định, nên với mô hình này nếu giá ếch hòa vốn người nuôi vẫn có thể lời vì cá điêu hồng không sử dụng thức ăn hoặc cho ăn dặm rất ít.
ThS Nguyễn Gia Hiển
