Trong quá trình nuôi lươn thương phẩm, do sự thay đổi thất thường của thời tiết, không quản lý tốt lượng thức ăn, quản lý tốt chất lượng nước,… đã gây ra nhiều bệnh trên lươn gây thiệt hại cho bà con. Vì vậy cần phải có biện pháp phòng và trị bệnh kịp thời để hạn chế những thiệt hại do bệnh gây ra.
1. Phương pháp phòng bệnh tổng hợp
– Khử trùng bể nuôi bằng vôi (100 – 200 g/m2) và xử lý nước bằng thuốc tím (4 – 5 ml/m3).
– Chọn lươn giống khỏe mạnh, không bị xây xát.
– Tắm (ngâm) lươn bằng nước muối (20 – 30 g/lít) để xử lý ngoại ký sinh (2 – 3 phút) trước khi thả nuôi.
– Định kỳ (5 – 7 ngày/lần) bổ sung vitamin C và men tiêu hóa (mỗi loại 3 – 5 g/kg thức ăn) vào thức ăn của lươn, 15 – 20 ngày tẩy giun sán 1 lần (liều dùng theo hướng dẫn trên bao bì của nhà sản xuất).
2. Một số bệnh thường gặp và cách điều trị
2.1. Bệnh sốt nóng
– Nguyên nhân: Do nuôi mật độ cao, oxy hòa tan thấp, thức ăn dư thừa…
– Triệu chứng: Nước nhớt, nhiệt độ tăng; lươn cuộn nhau thành búi; đầu sưng phồng; chết hàng loạt.
– Chữa trị: Tích cực thay nước, giảm mật độ bằng cách san thưa, phun dung dịch phèn xanh (Sulphat đồng) 0,7% vào bể (5 ml/m3 nước bể) hoặc các sản phẩm có gốc sát trùng (như Iodine) để ngâm tắm.
2.2. Bệnh lở loét (Bệnh đóng dấu)
– Nguyên nhân: Do lươn bị xây xát tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.
– Triệu chứng: Xuất hiện các vết hình tròn hoặc bầu dục màu đỏ trên thân, da bị lở loét, đầu ngóc khỏi mặt nước…
– Chữa trị: Phun Streptomycin (0,25 g/m3) khắp bể; Trộn Sulfamidine (0,01 g/kg lươn) vào thức ăn cho lươn ăn 5 – 7 ngày; Bôi thuốc tím vào vết loét trên thân lươn.
2.3. Bệnh nấm thủy mi (bệnh bọ gòn)
– Nguyên nhân: Do nấm ký sinh gây nên, bệnh thường xảy ra vào mùa lạnh, các sợi nấm bám trên da hút chất dinh dưỡng làm lươn yếu dần rồi chết.
– Triệu chứng: Trên da lươn xuất hiện những đám sợi hình bông gòn.
– Chữa trị: Dùng nước muối (30 – 50g/lít) ngâm lượn 3 – 5 phút; xử lý nước bằng sulphat đồng (7 – 10g/m3).
2.4. Bệnh sán (Tuyến trùng)
– Nguyên nhân: Do ký sinh trùng đường ruột gây nên.
– Triệu chứng. Ruột và hậu môn sưng đỏ, lươn hoạt động yếu và chết dần.
– Chữa trị: Cho lươn ăn thuốc trị giun sán (của Vimedime, Bayer, Anova,…), liều lượng và thời gian sử dụng theo hướng dẫn trên bao bì của nhà sản xuất.
2.5. Bệnh đĩa bám
– Nguyên nhân: Do đỉa bám vào đầu lươn hút máu, phá hoại mô bì làm vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm.
– Triệu chứng: Khó phát hiện dấu hiệu nhưng lươn giảm ăn, chết dần.
– Chữa trị: Dùng Iodine (2 mg/m3) liên tục 3 – 5 ngày, xử lý nước bằng sulphat đồng (1g/10 lít nước, 3 – 5 phút) kết hợp dùng Oxytetracycline (5 g/kg thức ăn) cho ăn liên tục trong 5 – 7 ngày hoặc các loại thuốc thú y thủy sản trị ngoại ký sinh.
