Tôm sinh trưởng bằng cách thay vỏ giáp cứng bằng vỏ giáp mới lớn hơn. Đây được gọi là quá trình lột xác của tôm. Vậy người nuôi cần chú ý những điều gì để có thể hỗ trợ tôm lột xác nhanh chóng, ít hao hụt nhất?
Nắm bắt dấu hiệu tôm lột xác
Nắm rõ thời gian lột xác của tôm để có phương pháp chăm sóc phù hợp, giúp tôm lột và cứng vỏ nhanh hơn. Hạn chế sự tấn công của vi khuẩn. Dưới đây là một số đặc điểm của quá trình trên:
– Tôm lờ đờ, ít vận động hơn thường ngày. Vỏ tôm rất cứng. Tôm sẽ ăn ít hoặc bỏ ăn và tìm đến những nơi có nhiều oxy.
– Phần đầu gần mắt có dấu chấm trắng. Phần tiếp giáp giữa đầu với thân có khoảng trắng hở. Nếu khoảng trắng càng hở thì quá trình lột xác càng đến gần.
– Phần gan và tụy của tôm sẽ to hơn bình thường. Vì chúng đang tích lũy nguồn dinh dưỡng cho quá trình lột vỏ diễn ra nhanh chóng.
– Tôm uốn cong cơ thể, chân càng đạp giật liên tục để cố gắng tách lớp vỏ ra khỏi mình.
Tôm thường lột xác vào ban đêm tầm 22h – 2h sáng hôm sau. Đối với những con tôm khỏe mạnh, quá trình này chỉ kéo dài 5 – 7 phút. Sau khi lột xác, sức khỏe của tôm còn yếu và lớp vỏ kitin vẫn chưa hoàn thiện. Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn tấn công.
Cung cấp thức ăn
Để lột xác tốt, tôm cần được cung cấp đầy đủ thức ăn với hàm lượng đạm khoảng 32-45%.
Hiểu rõ chu kỳ lột xác của tôm:
– Giai đoạn từ 1 -15 ngày: tôm sẽ lột vỏ hằng ngày
– Giai đoạn từ 15 – 30 ngày: 2 đến 3 ngày một lần
– Giai đoạn 30 – 45 ngày: 3 đến 5 ngày một lần
– Giai đoạn 45 – 75 ngày: lột vỏ hàng tuần
– Giai đoạn 75 – 90 ngày: 10 ngày một lần
– Giai đoạn 90 ngày trở lên: 14 ngày một lần
Các giai đoạn lột xác của tôm thẻ. Ảnh: uv-vietnam.com.vn
Quản lý môi trường nước
Bà con cần lưu ý hàm lượng oxy cho tôm. Vì giai đoạn này, nhu cầu oxy của chúng tăng lên gấp đôi. Cần liên tục quạt nước và sục khí để đảm bảo hàm lượng oxy hòa tan tốt nhất là khoảng 5 – 6 mg/ lít.
Ao có độ mặn càng cao thì hàm lượng khoáng chất càng lớn. Tôm sẽ lột xác dễ dàng và nhanh cứng vỏ.Đối với những ao thiếu khoáng thì tôm lột vỏ lâu hơn và vỏ bị mềm.
Ao có độ mặn thấp cần được bổ sung khoáng đầy đủ. Tuy nhiên, nếu độ mặn vượt quá 25% thì vỏ tôm sẽ dày và cứng, tôm lột vỏ lâu hơn.
Tôm lột xác khi pH đạt 7 – 8,5 và tốt nhất là từ 7,5 – 7.9. Để ổn định độ pH, quý bà con cần duy trì độ trong của ao nuôi từ 30 – 40cm. Ngoài ra, để tôm sinh trưởng tốt, người nuôi cần duy trì độ kiềm từ 120 mg CaCO3/l trở lên để đảm bảo lượng khoáng đầy đủ cho tôm.
Kiểm soát tốt các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lột xác
Yếu tố dinh dưỡng
Nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến quá trình lột xác của tôm. Vì tôm thiếu dinh dưỡng sẽ không đủ chất làm đẩy vỏ nên không thể nứt ra để lột xác.
Khoáng chất
Vỏ tôm được hình thành chủ yếu từ CaCO3 và một ít (Mg) và (P). Tôm có thể hấp thụ khoáng trực tiếp từ môi trường nước thông qua uống và hấp thụ mang. Vì vậy, bà con nên sử dụng các khoáng tạt trực tiếp xuống ao nhằm bổ sung lượng khoáng bị mất trong quá trình lột xác của tôm.
Môi trường nuôi
Môi trường nuôi không tốt sẽ ức chế quá trình lột xác của tôm. Vì vậy, bà con cần chú ý đến chỉ số môi trường.
pH là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến quá trình lột xác của tôm. Độ pH trong ao thích hợp để tôm lột xác tốt nhất pH 7,5 – 8,0.
Oxy hòa tan: Trong quá trình lột xác nhu cầu oxy của tôm tăng gấp đôi nên cần tăng cường sục khí trong ao bằng quạt nước. Đảm bảo lượng oxy hòa tan trong ao luôn ở mức 4 – 6mg/l trong suốt quá trình lột xác của tôm.
Môi trường nuôi không tốt sẽ ức chế quá trình lột xác của tôm. Ảnh: Hóa chất nhà nông
Độ mặn: Độ mặn trong ao nuôi cũng ảnh hưởng đến quá trình lột xác của tôm. Độ mặn cao lượng khoáng chất lớn giúp tôm lột xác dễ dàng và nhanh cứng vỏ. Ao nuôi thiếu khoáng sẽ làm tôm khó lột vỏ, mềm vỏ. Vì vậy, đối với những ao nuôi tôm có độ mặn thấp thì phải tăng cường việc bổ sung khoáng cho tôm.
Độ kiềm: Kiềm trong nước quá thấp làm tôm khó lột vỏ, lâu cứng vỏ.Trong quá trình sinh trưởng, tôm cần rất nhiều khoáng nên phải duy trì độ kiềm từ 120 mg CaCO3/l trở lên. Bằng cách sử dụng vôi và bổ sung khoáng 3 – 5 ngày/lần vào ban đêm, giúp tôm nhanh cứng vỏ và lột xác đồng loạt.
Do một số bệnh
Tôm bị mắc một số bệnh như: nấm, đóng rong, tôm còi,… cũng khiến cho quá trình lột xác diễn ra chậm, tệ hơn nữa là tôm không thể lột vỏ.
Để đảm bảo quá trình lột xác của tôm diễn ra dễ dàng, bà con có thể can thiệp bằng cách cung cấp thêm các khoáng chất dinh dưỡng giúp gia tăng tỷ lệ lột vỏ thành công. Đồng thời nên chú ý các yếu tố kể trên, giữ ao nuôi ở mức ổn định nhất có thể.
