Sầu riêng được mệnh danh là “vua của các loại trái cây”, là cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, để đạt được vụ mùa năng suất, giai đoạn ra hoa đóng vai trò then chốt. Một quy trình chăm sóc sầu riêng ra hoa đúng kỹ thuật không chỉ giúp cây ra hoa đồng đều mà còn tăng tỷ lệ đậu trái, giảm nguy cơ sâu bệnh và sượng múi. Bài viết sẽ chia sẻ các bước chăm sóc sầu riêng ra hoa hiệu quả, tổng hợp từ kinh nghiệm thực tiễn và các nguồn uy tín, giúp bà con tối ưu hóa vụ mùa.
Tầm Quan Trọng Của Giai Đoạn Ra Hoa Ở Sầu Riêng
Giai đoạn ra hoa là thời điểm quyết định năng suất và chất lượng trái sầu riêng. Một quy trình chăm sóc đúng kỹ thuật không chỉ giúp cây ra hoa đồng đều mà còn tăng tỷ lệ đậu trái, giảm rủi ro sâu bệnh và sượng múi. Dựa trên kinh nghiệm thực tiễn và các bài viết từ những nguồn uy tín, dưới đây là hướng dẫn chi tiết, súc tích và dễ áp dụng để chăm sóc sầu riêng ra hoa hiệu quả.
Chuẩn Bị Vườn Trước Giai Đoạn Ra Hoa
Vệ Sinh Vườn Sạch Sẽ
Mục đích: Loại bỏ cỏ dại, rác, rơm rạ để đất thông thoáng, nhanh khô, kích thích cây phân hóa mầm hoa.
Cách thực hiện:
Nhổ cỏ tận gốc để tránh cạnh tranh dinh dưỡng.
Dọn sạch gạch ngói, lá khô, cành hư quanh gốc cây.
Đảm bảo vườn quang đãng để hạn chế côn trùng như rệp, nhện đỏ trú ẩn.
Lợi ích: Tạo điều kiện nhiệt độ và độ ẩm tối ưu, giảm nguy cơ sâu bệnh.
Tỉa Cành, Tạo Tán
Loại bỏ cành khô, cành sâu bệnh, cành không mang trái để cây tập trung dinh dưỡng nuôi hoa.
Tạo tán thông thoáng, giúp ánh sáng phân bố đều, hỗ trợ quá trình ra hoa.
Quản Lý Nước Hiệu Quả
Xiết Nước Để Kích Thích Ra Hoa
Thời điểm: Tháng 12 đến tháng 1 (thời kỳ phân hóa mầm hoa).
Kỹ thuật:
Ngưng tưới nước trong 10-14 ngày, hoặc lâu hơn (3-4 tuần) tùy giống sầu riêng (Ri6, Monthong).
Quan sát dấu hiệu: Lá rũ nhẹ, thân cành xuất hiện nứt mục, báo hiệu cây sẵn sàng ra mầm hoa.
Nếu đất quá khô và lá héo mà mầm hoa chưa ra, tưới nhẹ (1/3 lượng nước bình thường) để kích thích.
Lưu ý: Tránh tưới quá sớm vì sẽ kích thích lá non phát triển, làm hoa nhỏ, cuống yếu, giảm tỷ lệ đậu trái.
Tưới Nước Nuôi Hoa
Thời điểm: Khi mầm hoa đạt 3-4 cm.
Cách tưới:
Tưới đều từ ngoài tán vào trong, lượng nước bằng 1/3-1/2 so với bình thường.
Tần suất: 2-5 ngày/lần, tùy loại đất (đất cát tưới thường xuyên hơn đất sét).
Giảm 2/3 lượng nước 1 tuần trước khi hoa nở để tập trung dinh dưỡng cho hoa.
Tác hại của tưới thừa: Gây rụng hoa, ra lá non, hoặc hoa đầu cành phát triển mạnh, làm giảm chất lượng trái.
Bón Phân Đúng Cách
Phân Bón Kích Thích Ra Hoa
Loại phân: NPK 10-60-10 hoặc 0-60-20 (lân cao), liều lượng gấp đôi hướng dẫn trên bao bì.
Thời điểm: Phun khi xiết nước, vào sáng sớm (trước 9h) hoặc chiều mát (sau 15h).
Tần suất: 2 lần, cách nhau 7 ngày.
Lợi ích: Thúc đẩy ra hoa đồng loạt, mầm hoa khỏe mạnh.
Phân Bón Nuôi Hoa
Loại phân: NPK 20-20-20+TE (cân đối) và phân bón lá chứa trung vi lượng (Botrac, Calcium Boron).
Thời điểm: Khi nụ hoa hình thành rõ (dài 5-8 cm).
Cách phun: Phun đều mặt lá, 7-10 ngày/lần, kéo dài đến khi quả đạt 60 ngày tuổi.
Lợi ích: Tăng sức sống hạt phấn, độ dai cuống hoa, giảm hiện tượng ra lá non cạnh tranh dinh dưỡng.
Sử Dụng Phân Hữu Cơ
Bón phân chuồng hoai mục (5-10 kg/cây) hoặc phân vi sinh để cải thiện đất và tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng.
Phù hợp với xu hướng nông nghiệp bền vững, an toàn cho cây và môi trường.
Phòng Khô Mầm Hoa
Nếu trời mưa khi mầm hoa xuất hiện, phun thuốc phòng bệnh như Topsin M 70WP, Antracol 70WP, hoặc Agri-Fos 400 để ngăn khô mầm hoa.
Kiểm Soát Đọt Non
Vấn đề: Đọt non thường ra trùng thời điểm xả nhụy hoặc đậu trái, cạnh tranh dinh dưỡng, gây rụng hoa/trái non.
Giải pháp:
Hạn chế phân đạm (NPK 1:1:1, tránh đạm cao).
Phun phân bón lá MKP 0-52-34 (200-300g/16 lít) hoặc Sitto Fomic PK 52-34+TE (1,5 kg/200 lít) 3 ngày/lần để chặn lá non.
Bổ sung vi lượng (Mg, Zn, Cu) để hỗ trợ hoa phát triển.
Tỉa Hoa Hợp Lý
Tỉa Chùm Hoa
Thời điểm: Khi chùm hoa dài 3-5 cm (25-30 ngày sau mắt cua).
Cách thực hiện:
Cành cấp 1: Giữ chùm hoa cách thân 0,5-1,8 m, các chùm cách nhau 20-25 cm.
Cành cấp 2: Giữ chùm ở nách cành khỏe, hoa hướng xuống, loại bỏ hoa đầu cành (dễ bị gió giật).
Số lượng: 4-10 chùm/cành, tùy sức cây.
Lợi ích: Tập trung dinh dưỡng, tăng tỷ lệ đậu trái.
Tỉa Hoa Trong Chùm
Thời điểm: Khi hoa dài 8-10 cm (40-45 ngày sau mắt cua).
Cách thực hiện: Giữ 4-10 hoa/chùm, ưu tiên hoa tròn, mập, cuống khỏe, không sâu bệnh.
Quản lý đợt hoa: Đánh số cây hoặc dùng sơn màu để phân biệt các đợt xả nhụy, đảm bảo thu hoạch đúng thời điểm.
Phòng Trừ Sâu Bệnh
Nhện Đỏ
Dấu hiệu: Xuất hiện mùa khô, tập trung mặt dưới lá bánh tẻ, gây vết chích xám trắng.
Thuốc phòng trừ: Kumulus 80DF, Sulox 80WP, Sulfur, Fenpyroximate, Abamectin.
Cách phun: Phun đều mặt dưới lá, 2 lần cách nhau 5-7 ngày.
Rầy Phấn Trắng
Dấu hiệu: Xuất hiện khi lá non hình thành.
Thuốc phòng trừ: Confidor 100SL, Actara 25WG, Buprofezin, Imidacloprid.
Cách phun: 2 lần, cách nhau 5-7 ngày.
Bệnh Xì Mủ, Thối Trái (Phytophthora)
Phòng trừ:
Tiêm/phun Phosphonate 2%, Fosetyl-Aluminium, Metalaxyl, Mancozeb.
Thực hiện 3-4 đợt: sau thu hoạch, trước ra hoa, khi quả 60 ngày tuổi, và quả 1,5-2 kg.
Lưu ý: Kết hợp thuốc trừ sâu ăn hoa (Abamectin, Emamectin benzoate) để bảo vệ chùm hoa.
Một Số Lưu Ý Quan Trọng
Theo dõi thời gian xả nhụy:
Ri6: 55-57 ngày từ mắt cua.
Monthong: 45-50 ngày từ mắt cua.
Thu hoạch đúng thời điểm:
Ri6: 105-115 ngày sau xả nhụy.
Monthong: 125-135 ngày sau xả nhụy.
Thu hoạch sớm 5-7 ngày trước khi chín để đảm bảo chất lượng.
Chăm sóc sau thu hoạch:
Bón phân chuồng hoai mục (5-10 kg/cây) + humic acid.
Tỉa cành sâu bệnh, phun Phosphonate rửa vườn.
Bón NPK lân cao và acid amin để nuôi cơi đọt mới.
