Từ lâu nay, kỷ lục sinh đẻ của những loài cá ở đại dương đã khiến nhiều người bất ngờ trước số lượng trứng rất lớn, dao động từ khoảng 200 đến 1000 trứng. Tuy nhiên, có một loài cá còn có khả năng sinh sản đáng ngưỡng mộ hơn, đó là cá mặt trăng.
Cá mặt trăng: Độc lạ từ tên gọi đến ngoại hình
Cá mặt trăng (tên khoa học là Mola mola, Linnaeus, 1758) thuộc họ Cá mặt trăng trong bộ Cá nóc (Tetraodontiformes).
Sở dĩ chúng có tên là cá mặt trăng là vì bề ngoài loài cá này có hình dáng khá giống một khối tròn như mặt trăng. Cụ thể, chúng có thân hình bầu dục tròn và dẹt dần về phía đuôi. Ở trên lưng cá mặt trăng còn có một chiếc vây nhô cao giống cá mập và một vây đuôi ngắn không hỗ trợ cho việc bơi lội.
Trung bình chiều dài của thân cá mặt trăng có thể đạt tới từ 3,5- 5,5m, nặng 1400kg đến 1700kg. Dù sở hữu thân hình to lớn, nhưng cấu trúc cơ thể vừa ngắn, vừa dẹt đó khiến cá mặt trăng không có khả năng bơi lội tốt. Đây là điều hết sức bất lợi đối với một loài cá.
Thêm một điều không may mắn với những chú cá mặt trăng này là chúng có một cái miệng rất nhỏ so với kích thước toàn cơ thể. Cấu tạo hàm và răng của chúng lại tương đồng với một cái mỏ nên cá mặt trăng gần như chỉ có thể ăn những giáp xác nhỏ, sinh vật phù du và một số loại rong, thủy mẫu, ấu chế cá chình,…
Cá mặt trăng phân bố chủ yếu ở những vùng nhiệt đới và có thói quen lặn xuống vùng nước sâu, nơi nhiệt độ rất thấp. Tại nước ta, cá mặt trăng rất hiếm khi xuất hiện, trường hợp cá mặt trăng từng xuất hiện đã được ghi nhận ở vịnh Bắc Bộ (Bạch Long Vĩ).
Cá mặt trăng là loài sở hữu số lượng trứng đẻ ra rất lớn
Loài cá đẻ nhiều trứng đến đếm không xuể
Được biết, cá mặt trăng là một trong những loài cá đẻ nhiều trứng nhất trong các loài cá ở đại dương. Theo thống kê thì một con cá mặt trăng mẹ có thể đẻ tới 300 triệu trứng chỉ sau 3 tuần mang thai, tức chưa đến 1 tháng.
Dường như thời gian mang thai khá ngắn nên cá mặt trăng con khi nở ra chỉ có kích thước nhỉnh hơn một viên cát nhỏ (chỉ dài khoảng 2mm)
Nếu so sánh với thân hình “quá khổ” của cá mẹ thì những chú cá mặt trăng mới sinh nhỏ hơn cơ thể của mẹ chúng đến 600 lần.
Ngoài ra, hình dáng ban đầu của những chú cá mặt trăng con cũng không có chút tương đồng nào với vẻ ngoài khi trưởng thành của cá bố mẹ. Tuy nhiên, ấu trùng cá con lại lớn rất nhanh, chỉ sau 15 tháng thì chúng có thể đạt tới con số cân nặng không kém gì cá mặt trăng bố mẹ là 373kg.
Ngoài khả năng “mắn đẻ”, cá mặt trăng còn nổi tiếng ở thế giới đại dương bởi sự lười biếng. Chúng chỉ di chuyển hăng hái theo đàn lúc còn nhỏ; còn đến khi trưởng thành thì ngoài thời gian phải kiếm ăn, chúng càng trở nên lười biếng và bắt đầu thích sống độc lập bằng cách thả trôi lơ lửng cơ thể theo dòng hải lưu đến khắp các đại dương.
Do có kích thước to và dẹt nên cá mặt trăng thường bơi nghiêng
Sau khi tìm hiểu sơ nét về cá mặt trăng, quả thực đây đúng là một loài cá vô cùng đặc biệt của đại dương. Bởi không chỉ sở hữu ngoại hình đáng yêu mà chúng còn có nhiều khả năng thú vị khác.
Song, cũng do độ nổi tiếng và khan hiếm của loài cá này mà chúng cũng bị không ít người săn đón với những màn chào giá “trên trời”.
Ở nước ta, cá mặt trăng được xếp vào danh sách những loài cá quý hiếm và thậm chí là có tên trong sách đỏ Việt Nam. Như vậy, để giữ gìn hệ sinh thái phong phú và đa dạng của thế giới đại dương và nhất là đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của cá mặt trăng ở Việt Nam, chúng ta cần nâng cao ý thức bảo vệ môi sinh và tuyệt đối không thực hiện những hành vi đánh bắt, khai thác trái phép loài cá này.
