Trong những tháng đầu năm 2024, ngành tôm nước lợ đang gặp không ít thách thức, đặc biệt là trong việc kiểm dịch tôm giống. Tới ngày 22/5/2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa ra yêu cầu phối hợp kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ, nhằm đáp ứng nhu cầu nuôi tôm của nông dân.
Kiểm soát Khó khăn trong Kiểm dịch Tôm giống
Số liệu từ Cục Thú y cho biết năm 2023, Việt Nam nhập khẩu 135.758 con tôm giống bố mẹ, gồm 236 con tôm sú và 135.522 con tôm thẻ chân trắng, tất cả đều được kiểm dịch tại cửa khẩu. Ngoài ra, cũng nhập khẩu 163.600 ấu trùng tôm nhằm mục đích nuôi thương phẩm, gồm 39.600 ấu trùng tôm sú và 124.000 ấu trùng tôm thẻ chân trắng, cũng đã qua kiểm dịch.
Chỉ trong hai tháng đầu năm 2024, đã có 10.019 con tôm giống bố mẹ được nhập khẩu, bao gồm 322 con tôm sú và 9.697 con tôm thẻ chân trắng, cùng 22.000 ấu trùng tôm sú cũng đã được kiểm dịch hoàn tất. Tất cả các lô tôm giống nhập khẩu này đều được kèm theo giấy chứng nhận kiểm dịch từ quốc gia xuất khẩu, xác nhận không tồn tại mầm bệnh nguy hiểm theo quy định của Tổ chức Thú y Thế giới (OIE).
Đến cuối năm 2023, Việt Nam đã có 2.270 cơ sở sản xuất và ương dưỡng giống tôm với sản lượng đạt 153 tỷ con tôm giống. Trong đó, có 27 cơ sở đạt tiêu chuẩn an toàn dịch bệnh, với sản lượng đạt 38 tỷ con/năm.
Các địa phương trong cả nước đã kiểm dịch hơn 85 tỷ con tôm giống và vận chuyển ra khỏi tỉnh, phần lớn là tôm thẻ chân trắng với hơn 74 tỷ con. Tuy nhiên, quy định kiểm dịch tôm giống khi vận chuyển ra khỏi tỉnh vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là tại các địa bàn giáp ranh.
Quá trình kiểm dịch tôm giống còn gặp nhiều thách thức
Thực trạng xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh cho các hộ gia đình sản xuất tôm giống vẫn gặp nhiều khó khăn, do đa số họ sản xuất nhỏ lẻ, theo mùa vụ và chưa được giám sát kỹ lưỡng. Ngoài ra, nhân viên thú y ở cấp xã thiếu chuyên môn và sự gắn bó lâu dài, trong khi ở cấp huyện, lực lượng thú y cũng thiếu hụt do sáp nhập.
Tăng cường Phối hợp Kiểm soát dịch bệnh
Ngày 22/5/2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa ra thông báo yêu cầu các cơ quan, đơn vị và cơ sở sản xuất giống tôm nước lợ phối hợp thực hiện đồng bộ các giải pháp để phát triển ngành tôm.
Cục Thủy sản sẽ tổ chức các đợt kiểm tra, thanh tra tại các vùng nuôi tôm trọng điểm, xử lý nghiêm ngặt các vi phạm. Kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc và chất lượng của tôm giống, đồng thời nâng cao chất lượng giám sát giữa các địa phương.
Nâng cao chất lượng và tổ chức cơ sở sản xuất giống tôm nước lợ
Phát triển cơ sở sản xuất giống tôm nước lợ đạt tiêu chuẩn an toàn dịch bệnh, với giải pháp xử lý hiệu quả các bệnh mới phát sinh. Định kỳ cập nhật công tác kiểm dịch và thông tin về giống tôm nhập khẩu để phối hợp kiểm soát.
Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường đề xuất cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, đưa kết quả vào sản xuất nhanh chóng và hiệu quả.
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tại các địa phương cần tăng cường phối hợp kiểm dịch giống tôm nhằm thuận lợi trong giám sát và quản lý. Thông tin kịp thời về các vấn đề phát sinh.
Hiệp hội và Hội ngành hàng cần vận động hội viên áp dụng công nghệ mới, giảm giá thành sản xuất và nâng cao chất lượng giống. Đẩy mạnh liên kết sản xuất và nhân rộng các mô hình hiệu quả.
